Tôi thường so sánh con đường mang tên Bác ấy với những con đường khác, kể cả con đường số Một. Dù anh hùng kỳ lạ đến đâu, những con đường này cũng sống một cuộc sống bình thường của mọi con đường khác, đi qua xóm mạc, phố phường, ruộng đồng, làng chợ. Nó dẫn đến những nơi mà mọi con đường khác dẫn đến: căn nhà ta ở, ngôi trường ta học, xưởng máy ta làm, rặng núi hay bãi bể ta nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng. Mà con đường Hồ Chí Minh không phải thế.
Nó qua những nơi ít ai ngờ đến nhất, nó vượt qua những nơi người ta không nghĩ rằng nó có thể vượt qua. Tột cùng trên mây trời kia là nó đấy. Chơi vơi giữa hai vực thẳm kia là nó đấy. Và tất cả các nhánh gần xa của nó hiện nay đều dẫn đến những nơi mà ta phải đối mặt với quân thù, dẫn đến tuyến lửa, chiến trường. Nó là con của một đất nước đang hành quân. Nó chỉ có thể là sản phẩm của một dân tộc quyết tâm chiến đấu.
Những người đi trên đường số Một và các con đường khác bao gồm đủ mọi hạng người với vô vàn công việc khác nhau của họ: đi học, đi cày, cưới vợ, đẻ con, đi tìm người yêu, đi du ngoạn. Còn ở đây, chỉ có ai đi chiến đấu mới đi trên đường Hồ Chí Minh mà thôi, chiến đấu và tất cả những gì phục vụ cho chiến đấu. Có thể nói chỉ có lịch sử, chỉ có ai làm ra lịch sử thì mới đi trên tuyến đường nay. Cho nên, đứng trên tuyến đường ấy, người ta thấy mình như được nâng cao lên và nghe rõ hơn những tiếng nói cao hơn tiếng nói của đời mình, số phận mình. Ngỡ như ta được nghe tiếng nói của lý tưởng, của non sông, Tổ quốc.
Đây là con đường dính líu đến số phận, đời riêng của tất cả chúng ta, dù ta biết đến hay không biết đến. Ai trong chúng ta ngày nay lại không có một người thân, một máu mủ ruột già đi đến chiến trường! Và thế tất là họ phải đi trên con đường ấy, chính là lúc họ đang treo võng ở dưới rừng già này, nấu cơm ở bờ suối này, hay tránh bom ở trọng điểm nọ. Có lúc tôi nghĩ hình như con sông chỗ ta nhập tuyến kia, nếu ta hỏi nó, chắc nó sẽ nhớ hết hàng vạn, hàng chục vạn người thân yêu từng đi qua nó và soi mặt mình vào! Những cây cổ thụ đại ngàn kia, dù bây giờ bom Mỹ đốt cháy thui, nhưng chính nó cũng nghe tiếng nói, tiếng cười của hàng vạn, hàng chục vạn người thân ta qua đấy.
Từ khóa tìm kiếm nhiếu: nhung bai tho cua ho chi minh