Bỗng dưng ta nhớ lại, và tự thầm khen cái phong cách Việt Nam ta. Sao mà đẹp vậy! Rất đỗi đàng hoàng! Và từ những ngày đầu Cách mạng. Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào và lời tuyên thệ của Bác Hồ tại ngay căn cứ địa. Quốc dân đại hội lúc bấy giờ là tiền thân, là bào thai của Quốc hội về sau. Rồi Tuyên ngôn độc lập Bác đọc tại thủ đô Tổ quốc, khai sáng kỷ nguyên độc lập sau trăm năm nô lệ. Rồi Tổng tuyển cử và người dân mất nước hôm qua hôm nay cầm lá phiếu, bầu ra Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chịu trách nhiệm đất nước non sông từ Lạng Sơn cho chí Cà Mau. Cha ông ngày xưa cũng đã đàng hoàng như vậy. Nguyễn Huệ trước ngày tiến đánh quân Thanh đã làm lễ đăng quang. Lê Lợi, Nguyễn Trãi bình Ngô xong liền làm đại cáo. Và nhà Lý dời đô thi có chiếu dời đô. Chúng ta là một nước có văn hiến, thi thư, điển lễ. Và ngày nay khi tiến hành từ việc cử các Đoàn đại biểu hiệp thương, từ hiệp thương, đến tổng tuyển cử, bầu ra Quốc hội để Quốc hội chỉ định cơ quan Nhà nước thống nhất, đấy lại còn là những biểu hiện của một lòng tôn trọng dân chủ, tôn kính nhân dân. Chỉ những xã hội, dân tộc văn minh mới thích giữ các điều tôn trọng, tôn kính ấy.
Các đài quốc tế đều bình luận: họ không ngờ công cuộc thống nhất của ta tiến hành nhanh như vậy!
Các đài quốc tế đều bình luận: họ không ngờ công cuộc thống nhất của ta tiến hành nhanh như vậy!
Nhanh, vì đây là nguyện vọng tha thiết nhất của nhân dân ta từ một phần ba thế kỷ này. Có những bà mẹ miền Bắc đã gửi đứa con trai mình Nam tiến đánh Pháp năm 1945, lại gửi đứa cháu nội đến chiến trường miền Nam những năm 70 đánh Mỹ. Khi các đại biểu miền Nam gần đây đến thăm chùa Hương Tích, các anh đã xúc động thấy rằng chỉ quanh chỗ non tiên cảnh Phật này đã có hai nghìn thanh niên ròi bỏ thắng tích quê mình để đi đánh giặc, có người đến tận Châu Đốc, cần Thơ. Nguyễn Văn Trỗi phút cuối đời mình hy sinh ba lần gọi kêu tên Bác; và Nguyễn Thái Bình chính là trên đường tìm cách bay về Hà Nội mà anh đã hy sinh. Ở miền Nam Thành đồng Tổ quốc có hàng vạn trái tim Nguyễn Văn Trỗi và Nguyễn Thái Bình qua ba năm trời chiến đấu. Thống nhất là nguyện vọng ở trong mọi trái tìm người Việt, không kể Bắc hay Nam.
Ở đất nước Việt Nam ta, lịch sử dày từng từng lớp lớp. Dưới sự tích anh hùng ngày nay là bao sự tích ngày xưa. Ta có người “đi B” từ trăm năm trước. Vị hoàng giáp Phạm Văn Nghị (1805- 1880) ở Nam Định, nghe Pháp chiếm Son Trà (Đà Nẵng) đã tổ chức 400 quân nghĩa dũng, kéo cờ vào Nam đánh giặc. Giặc rút vào Gia Định, ông đuổi theo thì bị sự ngàn cản của triều đình chiến bại chủ hòa:
Trà Sơn rách mắt giặc Tây tràn
Bảo lui bảo tới đành cam chịu
Rằng đúng rằng sai mặc luận bàn
Bảo lui bảo tới đành cam chịu
Rằng đúng rằng sai mặc luận bàn
